Ingurugiroa

Menagarai. Nahiz eta bere izena ofizialki 1114.ean agertu , toponimo bezala; lurralde honen okupazioa milaka urte lehenago hasi zen, historiaurrean.

Kostaldea eta Castilla lotzen zuen bidean egoteak, bertan geltoki moduko nukleoaren agerketa lagundu zuen S. Pedro elizaren ondoan. Bertan kanpai joka deitzen zuten kontseilua egiteko madariondo batean itzalpean.

Herri honetan oraindik ere bi zona desberdin nabari daitezke: bata herriaren multzo nagusia, errepidearen ondoan eta bestea sakabanatuta dauden auzo txiki batzuk. Herriaren etxe gehienak bertako eraikuntza tipikoak dira, horietako asko ikusgarriak, batzuk jauregi modukoak.

San Pedroko parrokia ingurune garaian egoteak, bailararekiko nagusitasuna ematen zion. XVII. Mendearen bukaeran eraiki zen ,neoklasikoko eta barrokoren arteko trantsizioan. Templuaren erdian herriko patroiaren erretaula ikusgarri bat nagusitzen da.